BEYNİN ZARINI SARAN DİKENLİ TEL
Nevrotik, sadece duygusal olarak hasta değildir; aynı zamanda bilişsel olarak da yanılmaktadır. (Abraham Maslow)
İnsanoğlunun, çevresindeki sayısız olayları birleştirme ve uyumlu biçimde onlara tepki verme kapasitesi, hem beyin hem psikolojik gelişimi sayesindedir. Kişiler arası ilişkilerde son derece kapalı imaları anında fark edebilme ve bir hüsran veya hayal kırıklığına karşı esneklik gösterebilme kapasitemiz daha da çarpıcıdır. Hayal gücünü kullanabilme ve dahası onun gerçeklik algımızın 'sınırını' ihlal edip etmediğini denetleyebilme kapasitemiz, olgunlaşmışlığımızı gösteren diğer kanıtlardır.
Bu parlak tabloya rağmen, her meydan okumaya sürekli biçimde tutarlı tepkiler de veremeyeceğimiz açıktır. Kimi özel hassasiyetlerin (saldırıya açık olma durumları) yanında, genel olarak ''aşırı tepki'' biçiminde adlandırılan titreme, kasılma ve patlama nöbetleri biçiminde belli bir stresin biriktiği ''fay hatları''na da sahibiz. Böyle bir durumda, gerçek dışı değerlendirmeler gerçek değerlendirmeleri çiğneyip geçmektedir; dolayısıyla gösterilen tepkiler büyük oranda mantıksız olabilmektedir.
AŞIRI TEPKİ örneklerine tanıklık etmemiş kimse herhalde yoktur; arkadaşları tarafından kişisel mahremiyet alanına yönelik küçümseyici sorular sorulduğunda, kişi birdenbire kavgacı bir gladyatör kesilebilir; kendi halinde bir kadın, resmi bir akşam yemeğine giyecek tek bir kıyafetinin olmadığını gördüğünde çok sinirlenebilir; sınavda tahmininden düşük not alan bir öğrenci suratını asar ve tümüyle başarısız olduğuna hükmedebilir. Aşırı ve uygun olmayan bu tür duygusal tepkiler,
''iç dünyamızda oluşan ve tecrübelerimize nüfuz eden olayların önemine'' işaret etmektedir. İç dünyamızda iyi ve kötü kuvvetlerin, zafer ve trajedinin, kahramanla rezilin çarpışmasını tahayyül eder dururuz. İç dünyamızda yaşadığımız bu temsili oyunları rüyalarımız ya da gündüz düşlerimizde görürüz. Bu dramatik yaşantı süreçleri, ''mantıklı değerlendirmelerimizi silip süpürmekte'' , aşırı ve uygunsuz duygusal tepkilerde bulunmamıza neden olmaktadır.
kaynak:brainpyscologi.com
İnsanoğlunun, çevresindeki sayısız olayları birleştirme ve uyumlu biçimde onlara tepki verme kapasitesi, hem beyin hem psikolojik gelişimi sayesindedir. Kişiler arası ilişkilerde son derece kapalı imaları anında fark edebilme ve bir hüsran veya hayal kırıklığına karşı esneklik gösterebilme kapasitemiz daha da çarpıcıdır. Hayal gücünü kullanabilme ve dahası onun gerçeklik algımızın 'sınırını' ihlal edip etmediğini denetleyebilme kapasitemiz, olgunlaşmışlığımızı gösteren diğer kanıtlardır.
Bu parlak tabloya rağmen, her meydan okumaya sürekli biçimde tutarlı tepkiler de veremeyeceğimiz açıktır. Kimi özel hassasiyetlerin (saldırıya açık olma durumları) yanında, genel olarak ''aşırı tepki'' biçiminde adlandırılan titreme, kasılma ve patlama nöbetleri biçiminde belli bir stresin biriktiği ''fay hatları''na da sahibiz. Böyle bir durumda, gerçek dışı değerlendirmeler gerçek değerlendirmeleri çiğneyip geçmektedir; dolayısıyla gösterilen tepkiler büyük oranda mantıksız olabilmektedir.
AŞIRI TEPKİ örneklerine tanıklık etmemiş kimse herhalde yoktur; arkadaşları tarafından kişisel mahremiyet alanına yönelik küçümseyici sorular sorulduğunda, kişi birdenbire kavgacı bir gladyatör kesilebilir; kendi halinde bir kadın, resmi bir akşam yemeğine giyecek tek bir kıyafetinin olmadığını gördüğünde çok sinirlenebilir; sınavda tahmininden düşük not alan bir öğrenci suratını asar ve tümüyle başarısız olduğuna hükmedebilir. Aşırı ve uygun olmayan bu tür duygusal tepkiler,
''iç dünyamızda oluşan ve tecrübelerimize nüfuz eden olayların önemine'' işaret etmektedir. İç dünyamızda iyi ve kötü kuvvetlerin, zafer ve trajedinin, kahramanla rezilin çarpışmasını tahayyül eder dururuz. İç dünyamızda yaşadığımız bu temsili oyunları rüyalarımız ya da gündüz düşlerimizde görürüz. Bu dramatik yaşantı süreçleri, ''mantıklı değerlendirmelerimizi silip süpürmekte'' , aşırı ve uygunsuz duygusal tepkilerde bulunmamıza neden olmaktadır.
kaynak:brainpyscologi.com
Yorumlar
Yorum Gönder